Samen voor een schone oceaan

World Cleanup Day 2021

AANMELDEN VOOR DE AFVALOPRUIMACTIE VAN 2021 IS NIET MEER MOGELIJK!

Op 18 september 2021 was het World Cleanup Day. Op deze dag gingen mensen overal ter wereld de strijd aan voor een schonere oceaan. Het Dolfinarium stak op deze dag haar handen uit de mouwen. Samen met ruim 100 vrijwilligers hebben we in de omgeving van het Dolfinarium zoveel mogelijk zwerfafval opgeruimd. Samen zorgen we daarmee voor een schonere oceaan. Dat is naast nuttig, ook nog eens heel gezellig!

Na afloop kregen alle harde werkers gratis toegang tot ons park, waar Wouter-Jan Strietman van the Arctic Marine Litter Project meer vertelde over onze gezamenlijke missie voor een schonere oceaan.

Jaarlijks houdt het Dolfinarium tijdens de World Cleanup Day een afvalopruimactie. De eerst volgende World Cleanup Day is op zaterdag 17 september 2022. Wil jij meehelpen? Stuur een mailtje naar [email protected] en help mee voor een schone zee!

Waarom deze strijd tegen plastic?

In het Dolfinarium ontdek je hoe dolfijnen in de natuur leven. Maar de natuur brengt grote gevaren met zich mee: de dieren raken namelijk regelmatig verstrikt in plastic en visnetten of zien het plastic voor voedsel aan. Zodra zij het plastic opeten heeft dat vaak ernstige gevolgen. Zowel Plastic Soup Foundation, het Arctic Marine Litter Project van Wageningen University & Research als het Dolfinarium hebben een missie om de plastic vervuiling van de zeeën en oceanen tegen te gaan. Het Dolfinarium is een platform om zoveel mogelijk kennis van Plastic Soup Foundation en het Arctic Marine Litter Project van Wageningen University & Research aan de bezoeker over te brengen. Daarom werken wij samen met deze kennispartners. Vanuit deze partnerships brengt het Dolfinarium informatie aan haar bezoekers over de nadelige gevolgen van plastic voor mens, dier en milieu.

Wat zijn de gevolgen van plasticsoep voor zee(zoog)dieren?

Zeedieren horen te zwemmen in zeeën zonder plastic. Maar net als andere dieren op het land of in de lucht hebben ze helaas niet geleerd om plastic te vermijden. De plasticsoep heeft verschrikkelijke gevolgen voor de dieren in de zee:

Inslikken

De ene diersoort is kwetsbaarder dan de andere voor het inslikken van plastic. Al dat plastic kan ertoe leiden dat ze minder gaan eten omdat ze geen hongergevoel meer hebben. Of hun maag raakt ervan geblokkeerd. Neem bijvoorbeeld dolfijnen: dolfijnen jagen in groepen op vis, zoals makreel en haring. In groepsverband zorgen ze ervoor dat die vissen steeds dichter op elkaar gaan zwemmen. Onder water ontstaat er een soort wolk vol vis, waarna de dolfijnen alleen nog maar hoeven te happen om beet te hebben. De kans bestaat echter dat er kleine stukjes plastic in die vissen zit. Dolfijnen eten dus vissen inclusief het plastic dat die vissen ingeslikt hebben.
Meestal kan niet achterhaald worden waar het ingeslikte plastic oorspronkelijk vandaan komt, maar soms is dat wel duidelijk. In 2012 werd een dode mannetjespotvis aangetroffen op een strand in Spanje in een regio waar veel groenten en fruit gekweekt wordt. Deze regio exporteert ook naar onze supermarkten. Van al het plastic in het kadaver konden wel 26 stukken direct gerelateerd worden aan die landbouwactiviteiten. Hieronder waren plastic plantenpotjes en 30 m² afdekplastic.

Verstrikken

Als dolfijnen, of andere zeezoogdieren zoals zeehonden en walvissen, gevangen raken in de scherpe nylon draden van visnetten, dan riskeren ze hun vinnen of staart te verliezen. Zo diep kunnen die draden dus in het vlees snijden! Verstrikking kan nog allerlei andere gruwelijke gevolgen hebben, zoals uithongering en het ontstaan van ontstekingen of vergroeiingen. In al deze gevallen wordt een dier minder vitaal. Dat betekent dat het dier minder energie heeft, minder goed voedsel kan vinden of minder nageslacht krijgt. En dan is er nog de kans dat ze door verzwakking eerder slachtoffer woorden van roofdieren die op zoek zijn naar een gemakkelijke prooi…
Ook dolfijnen zijn nieuwsgierig naar achtergelaten visnetten, waarin ze gevangen raken. Dolfijnen zijn zeezoogdieren en moeten zo nu en dan even boven water komen om adem te halen. Als ze dat niet kunnen, bijvoorbeeld doordat zij verstrikt zijn geraakt in visnetten, dan kunnen ze stikken. Andere zeedieren komen dan weer op visnetten af om de dode dieren te eten. Hierdoor wemelt het van leven rond de visnetten. Wat de dieren die daarop afkomen niet weten, is dat ook zij gevangen kunnen worden door de netten. Het voedsel dat zij dan eten, is dus wel degelijk een gevaar voor hen! De vervuiling gaat helaas zo snel dat diersoorten geen tijd krijgen om die gevaren te leren kennen of erop te kunnen anticiperen.

Micro- en nanoplastics

Hoe kleiner de deeltjes plastic in water, des te groter de kans dat meerdere soorten zeedieren ze inslikken of binnenkrijgen. Weekdieren, zoals mosselen en oesters, filteren zeewater en krijgen daarbij microplastics binnen.
Schelpdieren staan regelmatig bij de mens op het menu. Als je vis eet, is de kans klein dat je microplastics binnenkrijgt. De organen waar ze in kunnen zitten, worden altijd verwijderd. Bij schelpdieren is dat niet het geval. Zo krijg je met bijvoorbeeld mosselen altijd microplastics binnen. Het overgrote deel hiervan verlaat het lichaam weer via je ontlasting, maar de allerkleinste deeltjes verspreiden zich misschien toch door het lichaam. Wat het mogelijke effect daarvan is, is nog grotendeels onbekend.

Chemicaliën

Organische gifstoffen hechten zich aan plastic, zoals een magneet ijzer aantrekt. Met het plastic dat een dier binnenkrijgt, komen die gifstoffen ook in het lichaam van dat dier terecht. Deze stoffen kunnen zich ophopen in het weefsel. Ook ziekteverwekkende bacteriën kunnen zich aan plastic hechten. Dit vormt weer een ander gevaar. Via drijvend plastic kunnen die ziektekiemen zich over grote afstanden verspreiden. Hierdoor kunnen dieren die anders nooit met de ziektekiemen in aanraking gekomen zouden zijn, tóch geïnfecteerd raken.